GORZÓW WLKP. pw. Podwyższenia Krzyża Świętego

ks. prałat kan. Rafał ZIĘCIAK (3.09.2002) - proboszcz

ks. mgr Maciej ŻURAWSKI (25.08.2020) - wikariusz

Liczba wiernych: 10000

Erygowana: 27 sierpnia 1856 r.

Odpust: 14 września

Historia

Początki parafii, zawsze katolickiej, sięgają 1855 r. Renesans katolicyzmu, na protestanckim od czasów reformacji obszarze, związany był z napływem zarobkowej emigracji polskiej, głównie z Wielkopolski. W latach 1854-55, za sprawą ówczesnego proboszcza misji w Neuzelle, Ks. T. Grühlinga, wybudowano kaplicę, wokół której organizowano duszpasterstwo. Wkrótce okazała się ona niewystarczająca. Na jej miejscu wybudowano w latach 1905-1907 obecny kościół. W 1899 r. zbudowano tu, dla mniejszości katolickiej, szkołę dla 400 uczniów. Ówcześnie na 18200 ewangelików, było tylko 830 katolików. W 1927 r. parafia liczyła już ponad 5 tys. katolików. Ostatnim niemieckim proboszczem był Paulus Bubiański, pochodzenia polskiego. W 1899 r. został wzniesiony dom parafialny, gdzie obecnie mieszkają Siostry Miłosierdzia św. Wincentego a Paulo. Po II wojnie światowej, parafia obejmowała wielki teren miasta i powiatu gorzowskiego z około 2,5 tys. katolików Niemców i Polaków. Pod koniec 1945 r. ich liczba wzrosła do 20 tys. W pierwszych miesiącach po wojnie przybyli kapucyni z Krakowa i pod opiekę duszpasterską przejęli kościół przy ul. Warszawskiej. Początkowo dwóch zakonników sprawowało posługę duszpasterską w całym Gorzowie Gorzów Wlkp. i okolicy w promieniu 25 km, organizowało polskie życie religijne, przygotowywało również katedrę przyszłemu administratorowi apostolskiemu, ks. Edmundowi Nowickiemu. Po utworzeniu parafii katedralnej, w parafii pozostała niewielka liczba katolików (1 tys.), w tym mieszkańcy m.in. Wieprzyc, Łupowa i Baczyny. Pierwsze misje parafialne zorganizowano w 1946 r. Początkowo w parafialnym kościele odbywały się święcenia diakonatu i kapłańskie. Doniosłymi wydarzeniami w parafii były: nawiedzenie przez Obraz Jasnogórski w 1962 r. oraz intronizacja Najświętszego Serca Pana Jezusa w rodzinach parafii w 1963 r. Od roku 1966 parafię obsługiwali kapucyni z prowincji warszawskiej. Po wybudowaniu przez zakonników nowego klasztoru i kościoła przejęli ją duchowni diecezjalni.

Kościoły (Msze św. w niedzielę)

GORZÓW WLKP. – pw. Podw. Krzyża Świętego (7.30, 9.00, 10.30, 12.00, 13.15, 18.00/19.00 – VII i VIII)

Zbud. z czerwonej cegły w stylu neoromańskim w latach 1905-1907, wg projektu Konrada Nuon z Berlina. Jest to trzynawowa świątynia z niższym transeptem i półkoliście zamkniętym prezbiterium i wieżą. Kościół posiada dwie kaplice, św. Józefa i Matki Bożej. Konsekr. 21.10.1907 r. przez kard. Koopa z Wrocławia. Prezbiterium: główny ołtarz jest z nastawą z piaskowca: zawiera dwie płaskorzeźby przedstawiające ofiarę Abrahama i ofiarę Chrystusa na Krzyżu. Tronik nad tabernakulum z piaskowca, z marmurowymi kolumienkami, zwieńczony pelikanem, w środku krzyż. W prezbiterium 5 witraży oraz 6 postaci, które odznaczały się kultem Krzyża Świętego: św. Piotr i św. Andrzej, św. Helena, św. Alojzy, św. Bonifacy i św. Agnieszka z owieczką.

GORZÓW WLKP. – kaplica w DPS, ul. Podmiejska-Boczna 10 (10.00)

GORZÓW WLKP. – kaplica zakonna ss. szarytek, ul. Warszawska 45

GORZÓW WLKP. – kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w Hospicjum, ul. Stilonowa 21 (obsługiwana przez parafię pw. Pierwszych Męczenników Polskich)

Zgromadzenia zakonne

Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia św. Wincentego á Paulo – szarytki

ul. Warszawska 45, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95-732-26-92

Terytorium parafii

Gorzów Wlkp. (ul. Bema, ul. Chabrowa, ul. Dywizjonu 303, ul. Gajowa, ul. Głowackiego, ul. Grochowa, ul. Kirkora, ul. Klimek Marii Teresy, ul. Kłosowa, ul. Korsaka, ul. Krańcowa, ul. Krzywa, ul. Lambora, ul. Leśna, ul. Makowa, ul. Miodowa, ul. Nowa nry parzyste 4-28, ul. Ogrodowa nry 6-10, ul. Okólna, ul. Orzeszkowej, ul. Parkowa, ul. Partyzantów, ul. Podmiejska, ul. Podmiejska Boczna, ul. Południowa, ul. Pomorska, ul. Poniatowskiego, ul. Ptasia, ul. Sadowa, ul. Siewna, ul. Stilonowa, ul. Stroma, ul. Sybiraków, ul. Teatralna nry 13-33, ul. Traugutta, ul. Urocza, ul. Uskok, ul. Walczaka nry 17a-23, ul. Warszawska nry 36-298, ul. Wawrowska, ul. Zamenhofa, ul. Żniwna)

Poprzedni proboszczowie

o. Paweł Dubiński – 06.1940 r.

o. Przymysław Knap OFMCap. – 1.09.1945 r.

o. Ksawery Hawrot-Kmieciński OFMCap. – 14.09.1946 r.

o. Wincenty Tomkiewicz OFMCap. – 14.01.1952 r.

o. Wojciech Strzemecki OFMCap. – 18.05.1953 r.

o. Euzebiusz Kawalla OFMCap. – 15.08.1959 r.

o. Remigiusz Kranc OFMCap. – 10.09.1964 r.

o. Bogusław Rosochacki OFMCap. – 30.01.1968 r.

o. Józef Korzeniowski OFMCap. – 22.10.1976 r.

o. Roman Kotowski OFMCap. – 14.09.1979 r.

o. Apoloniusz Leśniewski OFMCap. – 23.09.1985 r.

o. Jan Jurczak OFMCap. – 23.07.1991 r.

o. Jerzy Siedlecki OFMCap. – 10.08.1994 r.

ks. Zbigniew Stanek

Powołania w parafii

ks. Czesław Więckowski, o. Roland Prejs OFMCap., o. Piotr Stasiński OFMCap., o. Stanisław Dudziak OFMCap., br. Jarosław Kołowski OCD, br. Kozłowski OH, s. Czesława Pasiut SJK, s. Teresa Jurec MŚR, s. Iwona Jurec SłJ, s. Beata Borcz MEP

Wizytacje kanoniczne

1947 r. (kard. August Hlond), 1953 r. (ks. Zygmunt Szelążek), 1960 r. (bp Jerzy Stroba), 1968 r. (bp Wilhelm Pluta), 1977 r. (bp Paweł Socha), 1984 r. (bp Paweł Socha), 1990 r. (bp Józef Michalik), 1995 r. (bp Adam Dyczkowski), 2001 r. (bp Paweł Socha), 2006 r. (bp Edward Dajczak), 2012 r. (bp Stefan Regmunt). 2019 r. (bp Tadeusz Lityński)