Oficjalna strona Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej
ZARYS HISTORII DIECEZJI
Początki administracji kościelnej
1003 – 10/11 listopada – Męczeńska śmierć św. Benedykta, Jana, Mateusza, Izaaka i Krystyna w klasztorze w Międzyrzeczu.
1124 – Utworzenie biskupstwa lubuskiego z siedziba w Lubuszu. (MAPA BISKUPSTWA LUBUSKIEGO)
1140 – Utworzenie biskupstwa kamieńskiego.
Polska administracja kościelna po II wojnie światowej
1945
15 sierpnia – Ustanowienie przez kard. Augusta Hlonda, działającego na mocy specjalnych uprawnień nadanych mu przez Stolicę Apostolską, polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich, w tym administracji apostolskiej z siedzibą w Gorzowie Wlkp. Mianowanie administratorem ks. dr. Edmunda Nowickiego, duchownego Archidiecezji Poznańskiej.
1 września – Objęcie urzędowania w Gorzowie Wlkp. przez administratora apostolskiego, ks. dr. Edmunda Nowickiego.
15 września – Nominacja ks. Jana Zaręby na kancelrza kurii. Utworzenie wydawnictwa i zapoczątkowanie wydawania pisma urzędowego administracji Zarządzenia Administracji Apostolskiej Kamieńskiej, Lubuskiej i Prałatury Pilskiej.
1 października – Nominacja ks. dr. Antoniego Rojki na wikariusza generalnego.
27 października – Otwarcie siedziby kurii przy ul. 30. Stycznia 1 w Gorzowie Wlkp.
28 października – Ingres administratora apostolskiego do kościoła pw. Wniebowzięcia Najśw. Maryi Panny w Gorzowie Wlkp.
19-21 listopada – I Zjazd Duchowieństwa w Gorzowie Wlkp. z udziałem 220 księży.
21 listopada – Ustanowienie kolegium konsultorów.
1946
26.01.1951 r. ks. Edmund Nowicki został wydalony przez władze państwowe z terenu Administracji Apostolskiej. Z tego powodu Rada Konsultorów Administracji Gorzowskiej wybrała ks. prałata Tadeusza Załuczkowskiego na wikariusza kapitulnego Administracji. Prymas Polski, kard. Stefan Wyszyński, mianował go swoim wikariuszem generalnym dla terytorium Ordynariatu Gorzowskiego. Ponieważ ks. Załuczkowski zmarł po kilkunastu miesiącach, dlatego 19.02.1952 r., na kolejnego wikariusza kapitulnego wybrano ks. prałata Zygmunta Szelążka. Również on otrzymał od Prymasa Polski uprawnienia do samodzielnego zarządzania Ordynariatem.
Sprawą priorytetową dla nowego Ordynariusza była troska o należytą formację duchowieństwa. Po przejęciu od Księży Salezjanów opactwa pocysterskiego w Gościkowie-Paradyżu, przeniósł on tam seminaryjne studia filozoficzne. Powołał również do życia instytucję Wzajemnej Pomocy Kapłańskiej oraz zainicjował opiekę nad kapłanami-seniorami w rokitniańskim Domu Księży Emerytów.
21.09.1954 r. w Poznaniu odbyły się święcenia biskupie ks. Teodora Benscha, który miał objąć Ordynariat Gorzowski. Ze względu na sprzeciw władz państwowych nowy ordynariusz mógł przybyć do Gorzowa Wlkp. dopiero dwa lata później. 15.12.1956 r. odbył się jego ingres do katedry w Gorzowie Wlkp. Bp Bensch ustanowił bądź odnowił instytucje kształcące katechetów w Szczecinku, Słupsku i Rokitnie oraz powołał wizytatorów nauki religii. Bp Teodor Bensch zmarł w Szczecinie 7.01.1958 r. Przez kilka miesięcy funkcję administratora kapitulnego Ordynariatu Gorzowskiego pełnił ks. dr Józef Michalski.
W 1958 r. papież Pius XII mianował dla Gorzowa Wlkp. nowego biskupa – ks. dra Wilhelma Plutę. 07.09.1958 r. otrzymał on sakrę biskupią w katedrze gorzowskiej z rąk kard. Stefana Wyszyńskiego. Wkrótce potem dla Ordynariatu Gorzowskiego konsekrowano dwóch biskupów pomocniczych: bpa Jerzego Strobę (16.11.1958 r.) i bpa Ignacego Jeża (05.06.1960 r.).
Bp Wilhelm Pluta w swej posłudze pasterskiej kładł nacisk na pogłębienie życia duchowego u duchowieństwa i wiernych. Zadbał więc o utworzenie w Rokitnie domu rekolekcyjnego. Organizował konferencje rejonowe dla kapłanów, w ramach których osobiście prowadził wykłady. Dla uporządkowania form pracy duszpasterskiej opracował cykl rozporządzeń duszpasterskich i podręczników. W okresie rządów bpa Pluty w Ordynariacie Gorzowskim odbyła się peregrynacja obrazu M.B. Częstochowskiej (1961-1963), intronizacja Serca Jezusowego we wszystkich parafiach w rok po nawiedzeniu Obrazu oraz uroczystości Milenijne (1966-1967).
25.05.1967 r. Ordynariat Gorzowski zostaje podniesiony do rangi Administracji Apostolskiej zależnej bezpośrednio od Stolicy Świętej.
Diecezja Gorzowska
28.06.1972 r. papież Paweł VI bullą Episcoporum Poloniae coetus ustanowił nową organizację kościelną na Ziemiach Zachodnich. Z terenu dotychczasowej Administracji Apostolskiej Gorzowskiej powstały trzy nowe diecezje: Szczecińsko-Kamieńska z siedzibą w Szczecinie, Koszalińsko-Kołobrzeska z siedzibą w Koszalinie i Gorzowska z siedzibą w Gorzowie Wlkp. Nowa Diecezja Gorzowska została włączona do Metropolii Wrocławskiej, a jej rządcą mianowano bpa Wilhelma Plutę.
W czasie pobytu w Rzymie, 27.11.1973 r., bp Pluta uzyskał bullę papieską ustanawiającą Gorzowską Kapitułę Katedralną. Jej skład personalny został uroczyście ogłoszony 6.03.1973 r. W tym samym roku Ojciec Święty mianował dotychczasowego wykładowcę Wyższego Seminarium Duchownego w Paradyżu, ks. dra Pawła Sochę CM, biskupem pomocniczym diecezji Gorzowskiej. 26.12.1973 r. nominat przyjął sakrę biskupią w katedrze gorzowskiej.
22.01.1986 r. ma miejsce tragiczna śmierć bpa Wilhelma Pluty na skutek wypadku samochodowego. W okresie kilkumiesięcznego wakansu pieczę nad diecezją jako administrator sprawuje bp Paweł Socha. 4.10.1986 r. Ojciec Święty Jan Paweł II mianował biskupem gorzowskim ks. dra Józefa Michalika, rektora Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie i kierownika Biura Sekcji Młodzieżowej przy Papieskiej Radzie ds. Świeckich. Sakrę otrzymał on z rąk papieża w Bazylice św. Piotra w Rzymie 16.10.1986 r. Natomiast urząd objął 20 października tegoż roku. Ingres do Katedry Gorzowskiej miał miejsce 30.11.1986 r.
Bp Józef Michalik odnowił budynek kurii w Gorzowie Wlkp., rezydencję biskupią i gmach seminarium duchownego. Troszczył się o powstawanie nowych domów rekolekcyjnych. Zapoczątkował budowę domu dla księży emerytów w Zielonej Górze. Przygotował i zrealizował koronację Cudownego Obrazu Matki Boskiej Rokitniańskiej (18.06.1989 r.). Założył stowarzyszenie „Przyjaciół Paradyża”, troszczył się o nowe powołania kapłańskie i zakonne oraz o formację seminarzystów. Wiele uwagi poświęcił duszpasterstwu młodzieży, m.in. zainicjował coroczne Diecezjalne Dni Młodych (w Niedzielę Palmową 1987 r.). Utworzył także Instytut Formacji Świeckich w Gorzowie Wlkp.
6.01.1990 r. sakrę biskupią z rąk Ojca Świętego Jana Pawła II otrzymał ks. lic. Edward Dajczak, dotychczasowy ojciec duchowny w Wyższym Seminarium Duchownym w Paradyżu. Został on mianowany biskupem pomocniczym diecezji Gorzowskiej.
Diecezja Zielonogórsko-Gorzowska
Bullą Totus Tuus Poloniae populus z 25.03.1992 r. Ojciec Św. Jan Paweł II dokonał reorganizacji struktur kościelnych w Polsce. W ramach tych zmian Diecezja Gorzowska została przemianowana na Zielonogórsko-Gorzowską, a jej stolicę przeniesiono do Zielonej Góry. Dokonano również pewnej korekty jej granic. Pod koniec grudnia 1992 r. bp Józef Michalik przeprowadził się z Gorzowa Wlkp. do Zielonej Góry. Kuria Diecezjalna rozpoczęła działalność w Zielonej Górze 15.02.1993 r.
17.04.1993 r. papież Jan Paweł II mianował bpa Józefa Michalika arcybiskupem przemyskim obrządku łacińskiego. Trzy miesiące później nominację na biskupa zielonogórsko-gorzowskiego otrzymał ks. dr Adam Dyczkowski, dotychczasowy biskup pomocniczy w Legnicy. Nowy ordynariusz kanonicznie objął diecezję 19.07.1993 r., a jego ingres do katedry gorzowskiej odbył się 5.09.1993 r.
Na czas jego posługi przypadły istotne wydarzenia w życiu diecezji, takie jak obchody pięćdziesięciolecia administracji kościelnej w Gorzowie Wlkp. (1995 r.), wizyta papieża Jana Pawła II (1997 r.), rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego bp. Wilhelma Pluty (2002 r.) oraz tysiąclecie śmierci pierwszych męczenników Polski w Międzyrzeczu (2003 r.).
29.12.2007 r. papież Benedykt XVI przyjął złożoną ze względu na osiągnięcie wieku emerytalnego rezygnację bpa Adama Dyczkowskiego z urzędu biskupa diecezjalnego oraz mianował bpa Stefana Regmunta nowym biskupem zielonogórsko-gorzowskim. 19 stycznia 2008 miało miejsce kanoniczne objęcie diecezji przez bp. Stefana Regmunta i ingres do katedry gorzowskiej.
23 listopada 2015 r. Ojciec Święty Franciszek przyjął rezygnację bpa Stefana Regmunta z posługi biskupa zielonogórsko-gorzowskiego i mianował na to stanowisko dotychczasowego biskupa pomocniczego tej diecezji bpa Tadeusza Lityńskiego. 5 stycznia 2016 r. miał miejsce jego ingres do katedry gorzowskiej.