Rocznica poświęcenia katedry

Obecnie w katedrze nie odbywają się nabożeństwa. Trwa kompleksowy remont. Przypomnijmy, że 1 lipca 2017 r. na wieży katedralnej wybuchł pożar. Dzięki wysiłkom strażaków i mieszkańców miasta udało się uratować świątynię i większość jej zabytkowego wyposażenia. Cały czas można pomóc w odbudowie wieży katedralnej. Numery kont można znaleźć na stronie diecezji zielonogórsko-gorzowskiej – diecezjazg.pl lub stronie gorzowskiej katedry – www.kateedragorzowska.pl. Można też pomóc, wysyłając SMS na nr 72052 (koszt 2,46 zł z VAT) o treści: „katedra”.

A jak jest historia gorzowskiej katedry?

„Obecny kościół katedralny zawsze był kościołem Mariackim, co oznacza poświęcenie go Najświętszej Maryi Pannie. Przejściowo występował pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny i Jedenastu Tysięcy Świętych Dziewic. Od roku 1945 nosi wezwanie Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny.

Kościół Mariacki jest najstarszą budowlą w Gorzowie. Zbudowany został w drugiej połowie XIII wieku jako miejski kościół parafialny. Pierwotnie zaplanowany został jako romańska bazylika, ostatecznie otrzymał formę gotyckiej pseudobazyliki. Świątynia posiada trzy pięcioprzęsłowe nawy przykryte gotyckimi, krzyżowymi sklepieniami.

Od zachodu do głównego korpusu na całej jego szerokości przylega masywna wieża, swym kształtem nawiązująca do obszernych wież mieszkalno-rezydencjonalnych. Pierwotnie kościół nie posiadał wyodrębnionego prezbiterium. Dobudowano je w drugiej połowie XV wieku. Posiada trzy przęsła przykryte stropem gwiaździstym. Do korpusu kościoła dobudowano od strony północnej zakrystię, nad którą znajdowała się otwarta na nawę empora, służąca radzie miejskiej, donatorom, a po wybudowaniu prezbiterium, służyła chórowi szkoły parafialnej.

Od strony południowej do korpusu kościoła dobudowano w średniowieczu kaplicę Mariacką i kaplicę św. Urbana. Po likwidacji przykościelnego cmentarza (około 1820 r.) dobudowano od południa remizy strażackie, a od północy kramy piekarskie, prezbiterium obudowane zostało jatkami rzeźnickimi. W tym samym czasie w wieży urządzono mieszkanie dla strażnika, który jednocześnie był dzwonnikiem.

Wewnątrz kościoła od czasów reformacji znajdowało się siedemnaście ołtarzy. W roku 1537 mieszkańcy miasta przechodzą na luteranizm. Wnętrze kościoła Mariackiego stopniowo przekształcane jest według potrzeb wyznania ewangelickiego.

Z średniowiecznego wyposażenia zachowały się jedynie figury ze sceną pasyjną umieszczone na belce w łuku tęczowym między nawą główna a prezbiterium, głowa św. Jana Chrzciciela na misie oraz wózek procesyjny z figurą Chrystusa na oślicy (zaginiony).

W czasach reformacji powstaje manierystyczny ołtarz szafkowy (ołtarz główny) ze sceną Ukrzyżowania w części centralnej oraz figurami dwunastu apostołów w ruchomych skrzydłach po bokach. Cześć figur pochodzi ze starszego, gotyckiego ołtarza, przechowywanego prawdopodobnie w gorzowskim kościele.

W 1566 roku nawy boczne zabudowano emporami dla wiernych, z roku 1619 pochodziła ambona z portretami Marcina Lutra i Filipa Melanchtona oraz ławy kościelne.

W czasie okupacji miasta przez Szwedów w kościele Mariackim znalazły się kamienne epitafia dzieci szwedzkiego majora Sabbla. Pierwsza informacja o organach pojawiła się 1598 roku, zbudowano je w warsztacie organmistrza Bekmanna.

Ważniejsze remonty kościoła Mariackiego przeprowadzono w latach: 1561, 1566, 1621 (wieża), 1708 (wieża), 1821-1822, 1902-1909, 1935-1936, 1953-1956.

Kościół Mariacki zgodnie z tradycją pełni rolę martyrium. We wnętrzu grzebano zasłużonych duchownych i mieszczan gorzowskich, m.in. Teodora Benscha (zmarł 7 stycznia 1959 roku) i sługi Bożego Wilhelma Pluty (zmarł 22 stycznia 1986 roku). Na ścianach świątyni umieszczone zostały tablice upamiętniające męczeństwo narodu polskiego”.